Rozwiązanie sytuacji górnictwa, szansa dla regionu

Obecny kryzys w górnictwie to efekt wielu zmiennych. Z jednej strony sytuacja wewnętrzna w kraju, która obejmuje szereg modernizacji i systematyczne wprowadzanie odnawialnych źródeł energii, które w tej chwili przyrost generują przyrost w produkcji energii na poziomie 1,5 TWh. Z drugiej strony sytuacja zewnętrzna, czyli znaczne spadki cen węgla na globalnym rynku, które sięgnęły 60 dolarów za tonę, co powoduje ograniczenie zbytu opału pochodzącego z polskich kopalń na rzecz węgla z importu.

Nadszedł moment na zmiany, w konsekwencji których musi dojść do zmniejszenia ilości wydobywanego surowca oraz ograniczenie kosztów wydobycia. To jednak generuje szereg wyzwań biznesowych, systemowych oraz społecznych.

Rozwiązania problemów

Jednym z elementów obniżki kosztów może być inne podejście do terenów rekultywowanych oraz zdegradowanych, a także zmiana podejścia do odpadów wydobywczych, w których tkwi potencjał.

Rekultywacja prowadzone przez spółki węglowe realizowana jest w dwóch kierunkach: zamiany na teren zielony poprzez zazielenienie oraz zalesienie lub przygotowanie do sukcesji naturalnej przez środowisko naturalne (najtańsze rozwiązanie). Niestety przy takim działaniu występują dwa zjawiska negatywne:

Po pierwsze wśród skały płonnej znajduje się dużo drobin mułowych i resztek węgla. Z tego powodu nierzadko teren zagrożony jest samozapłonem.

Po drugie, nawet jeśli do zapalenia nie dojdzie, terenu nie da się wykorzystać na działalność gospodarczą, gdyż wymaga ona innych warunków technicznych – występuje np. brak nośności.

W regionie jest ok. 5 tys. hektarów zdegradowanego terenu. Do tego dochodzą te obszary w obrębie spółek węglowych. To ogromny potencjał do inwestycji.

Koordynator w skali regionu

Stoimy w obliczu sytuacji, kiedy w spółkach węglowych postępujące będzie zjawisko ograniczania zatrudnienia. Tym samym przed regionem staje wyzwanie zorganizowania nowych miejsc pracy.

Przy obecnych zasobach jesteśmy w stanie nie tylko zmierzyć się z tym wyzwaniem, ale także przygotować takie rozwiązania, które zwiększą atrakcyjność inwestycyjną Śląska.

Spółka Haldex posiada wieloletnie doświadczenie w zakresie rekultywacji, recyklingu odpadów wydobywczych itp. ale także zaplecze naukowe oraz infrastrukturę do prowadzenia tych działań na większą skalę. Jest także propagatorem powołania operatora w skali regionu. Podobne rozwiązanie zostało wprowadzone w różnych wariantach we Francji, Anglii, czy Niemczech. Jego zalety to:

• tanie i skuteczne przekwalifikowanie terenów zdegradowanych,
• wykorzystanie materiałów z recyklingu, które nie gromadziłyby się przy kopalniach, co obniżałoby ich koszty,
• stworzenie nowych miejsc pracy przy celowych działaniach przestrzennych (rekultywacja, rewitalizacja).

Niezbędne rozwiązania systemowe

W pierwszej kolejności zachodzi konieczność zgromadzenia terenów zinwentaryzowanych, wymagających przekształcenia, oraz przekazanych przez górnictwo i samorządy w ręce koordynatora. Następnie określenie celu zagospodarowania przestrzennego, co jest niezbędne dla stworzenia przyszłych miejsc pracy. W końcu przygotowanie koncepcji finansowej, zebranie lub profilowanie funduszy w ramach województwa, samorządu, przemysłu górniczego. Takie działanie pozwoli zorganizować prace w logicznym ciągu na wiele lat. To z kolei przełoży się na systematyczne zapotrzebowanie na pracowników odchodzących z górnictwa.

Usankcjonowanie operatora, który to uporządkuje jest rozwiązaniem prostym i szybkim. A takich działań obecnie potrzebuje nie tylko górnictwo, ale cały region.

Spółka Haldex prowadzi w tym zakresie działania informacyjne i propagujące m. in. w ramach konferencji organizowanych przez izby gospodarcze.