Innowacje dają szansę na inwestycje dla Śląska

Z bieżącego wydobycia w naszym regionie powstaje rocznie 30 milionów ton odpadów. Szansą na ich efektywne przetworzenie są innowacyjne działania. A szansą na skuteczne wdrożenie i pozyskanie kapitału – powołanie operatora. 

W wartym 3,4 mln euro projekcie CEReS („Przetwórstwo odpadów pogórniczych i elektronicznych – Nowe zasoby dla zrównoważonej przyszłości”) naukowcy zastosują odpady pochodzące z zakładów górniczych TAURON Wydobycie. Specjaliści opracują także cross-mapping obejmujący miejsca powstawania i składowania odpadów z górnictwa węgla kamiennego oraz miejsca recyklingu odpadów elektronicznych w Polsce.

Komisja Europejska wskazuje kierunek

Kolejny komunikat Komisji Europejskiej dotyczący modelu gospodarki odpadowej o obiegu zamkniętym oznacza, że nadszedł czas na innowacyjne rozwiązania. W tym zakresie od lat intensywne działania prowadzi spółka Haldex, która przygotowuje instalacje pozwalające wytwarzać z popiołów kruszywa, biospoiwa, a także kruszywa spiekane. Już teraz spółka posiada takie zasoby, jak:

• nowoczesne instalacje o budowie modułowej, z możliwością przetwarzania nawet 9 mln ton odpadów rocznie,
• certyfikaty na przerób odpadów na potrzeby energetyczne i produkty wykorzystywane przy rozbudowie infrastruktury drogowej i technicznej.

Gospodarka o obiegu zamkniętym to rozwiązanie możliwe, zwłaszcza przy szerszym wykorzystaniu spektrum odpadów nie tylko pochodzących z przemysłu wydobywczego, ale także z elektrowni czy osadów ściekowych. Połączenie ich i przetworzenie na odpowiednich instalacjach spowoduje, że będą mogły zostać celowo wykorzystane, a powstałe z nich produkty zyskają rzeczywiste cechy użytkowe. W zakresie technologii spółka Haldex stale współpracuje z GIG.

Dalsze innowacje wymagają zmian

Istotą działań w obszarze technologii, ale też właściwego wykorzystania funduszy jest wspomniane celowe zastosowanie produktów. Ze względu na ich charakterystykę i źródło najbardziej efektywne byłoby ich wykorzystanie w rekultywacji, uzupełnianiu pustek, przywracaniu terenów do użytku społecznego i przemysłowego. Aby działanie nabrało charakteru systemowego, a w jego konsekwencji powstały korzyści społeczne takie jak np. nowe miejsca pracy, niezbędne są zmiany w przepisach.

W obrębie obecnego stanu prawnego tereny zdegradowane o dużej powierzchni w niewielkim stopniu są przywracane jako tereny inwestycyjne. Tym samym w ujęciu gospodarczym, ale i strategicznym regionu nie mają one szans na generowanie przychodu dla gmin, ale pośrednio też zwykłych obywateli (poprzez np. nowe miejsca pracy).

Korekta w prawie pozwoli wprowadzić model skonsolidowany, operatorskiego przywracania terenu do komercyjnego użytku.

Takie rozwiązania doskonale sprawdziły się w Anglii , Francji, Niemiec, Hiszpanii gdzie działają, opierając się na modelach operatorów regionalnych lub krajowych. Ich zadaniem jest pozyskanie terenów, przygotowanie ich do rewitalizacji, opracowanie planu przeprowadzenia zadania, a do tego przygotowanie finansowania. Operator dodatkowo wydaje atest na grunt potwierdzający jego przygotowanie do potencjalnych inwestycji.

Na Śląsku jesteśmy na etapie negocjacji. Ważne, aby powstanie operatora znalazło swoje miejsce w strategii rozwoju regionu, aby stać się podstawą do dalszych zmian. Opracowywanie i wdrażanie nowoczesnych technologii, które są odpowiedzią na wiele problemów gospodarki Górnego Śląska, wymaga jednak zaangażowania czasu i nakładów finansowych. Bez odpowiedniego wsparcia instytucji i lokalnych przedsiębiorców prowadzenie takich działań jest znacznie utrudnione.

Optymalne wykorzystanie naszych zasobów będzie możliwe po wprowadzeniu odpowiednich rozwiązań systemowych. Rola regionalnego operatora rewitalizacji ułatwiłaby pozyskiwanie środków na kolejne innowacje. Te z kolei przełożyłyby się na skuteczniejsze działania proekologiczne, obniżenie kosztów gospodarki odpadami kopalń i poprawę sytuacji w górnictwie – podkreśla prezes spółki Haldex Tadeusz Koperski.