Koronawirus w pytaniach i odpowiedziach
Koronawirus SARS-CoV-2, wywołujący chorobę COVID-19, dotarł już do większości państw na świecie. Z dnia na dzień przybywa zarażonych, rośnie też liczba zgonów wywołanych wirusem. Oto najważniejsze medyczne pytania i odpowiedzi dotyczące nowego koronawirusa.
Czym jest koronawirus?
Koronawirusy to duża rodzina wirusów RNA, które odpowiedzialne są za około 10-20 proc. wszystkich przeziębień, ale które mogą wywoływać także poważniejsze choroby, jak bliskowschodni zespół oddechowy czy zespół ciężkiej ostrej niewydolności oddechowej. Koronawirus SARS-CoV-2 (nazywany często koronawirusem COVID-19 (od nazwy choroby, którą wywołuje) to nowy koronawirus, który został odkryty pod koniec grudnia 2019 roku w mieście Wuhan w prowincji Hubei w Chinach. Koronawirus SARS-CoV-2 należy do tego samego typu wirusów co SARS i MERS.
Jak można się zarazić koronawirusem?
Do zarażenia wirusem dochodzi w momencie wniknięcia wirusa do organizmu. Wirusem można zarazić się drogą kropelkową od osoby już zarażonej, a więc najczęściej przez kaszel, kichanie i rozmowę. Najprawdopodobniej wirus może wnikać także przez oczy, które są połączone z nosem kanałem łzowym. Wirus nie przenika natomiast przez skórę. Wirusem zarazić się można przez kontakt błon śluzowych nosa, jamy ustnej i warg z rękami, na których znajduje się koronawirus. Dlatego należy przestrzegać higieny, przede wszystkim często myjąc starannie ręce ciepłą wodą z mydłem.
Jak długo koronowirus przetrwa na powierzchniach?
Koronawirusy, takie jak SARS i MERS, mogą przeżyć na powierzchniach plastikowych, metalowych czy szklanych nawet do 9 dni. Oznacza to, że wirusy te mogą mieć zdolność do zarażania od 2 godzin do 9 dni, jeśli występują na powierzchni poza ciałem żywiciela.
Czy maseczki ochronne zabezpieczą mnie przed koronawirusem?
Maseczka ochronna nie chroni przed infekcją, a co więcej może stać się potencjalnym źródłem tej infekcji, jeśli osoba ją nosząca nie przestrzega innych działań profilaktycznych – nie myje rąk i nie odkaża ich środkami na bazie alkoholu. Światowa Organizacja Zdrowia apeluje, by używać maseczek racjonalnie (nie marnować zasobów) – tylko w przypadku wystąpienia objawów ze strony układu oddechowego (kaszlu lub kichania), podejrzenia infekcji koronawirusem z łagodnymi objawami albo opieki nad osobą, u której może występować zakażenie. Muszą to być jednak maski wysokiej jakości, w przeciwnym razie po godzinie użytkowania staną się siedliskiem drobnoustrojów. Samo zakładanie maseczki powinno odbywać się w określonych warunkach. Najpierw należy zdezynfekować ręce. Maska powinna być tak założona, żeby zakrywała usta, nos i podbródek. Nie powinno być też luk między twarzą a maską. Nie powinno się też dotykać maski podczas jej używania i wymienić, gdy tylko stanie się wilgotna. Masek jednorazowych nie używamy ponownie. Skuteczna ochrona przed koronawirusem (i innymi infekcjami) polega w dużej mierze na zachowaniu odpowiedniej higieny - częstym myciu rąk przy użyciu ciepłej wody i mydła, unikaniu zatłoczonych pomieszczeń, szczególnie w okresie wzmożonych zachorowań i korzystaniu ze środków dezynfekujących.
Jakie są objawy koronawirusa?
Koronawirus SARS-CoV-2 wywołuje chorobę COVID-19. Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) najczęstsze objawy choroby COVID-19 to gorączka (powyżej 38 st. Celsjusza), zmęczenie i suchy kaszel. Niektórzy pacjenci mogą mieć przekrwienie błony śluzowej nosa, katar, ból gardła lub biegunkę. Trzy najbardziej charakterystyczne objawy koronawirusa – według WHO – to:
- Kaszel
- Wysoka gorączka
- Duszności, płytki oddech
Do rzadszych symptomów należą:
- Ból mięśni
- Uczucie rozbicia
- Ból głowy
- Ból gardła
Objawy te są zwykle łagodne i zaczynają się stopniowo. Zdarzają się zakażenia przebiegające bez żadnych objawów. Większość ludzi (około 80 proc.) dochodzi do siebie po chorobie bez konieczności specjalnego leczenia. U około jednej na sześć osób przebieg jest cięższy i występują trudności z oddychaniem. W przypadku osób starszych i borykających się z problemami zdrowotnymi, takimi jak wysokie ciśnienie krwi, problemy z sercem lub cukrzyca, ryzyko ciężkiego przebiegu choroby jest większe. Z dotychczasowych ustaleń wynika, że umiera ok. 3,7 proc. osób zarażonych koronawirusem COVID-19. Osoby z gorączką, kaszlem i trudnościami w oddychaniu powinny zasięgnąć porady lekarskiej.
Jakie są objawy koronawirusa u dzieci?
Zakażenie koronawirusem u dzieci przeważnie przebiega łagodnie. Zachorowania wśród dzieci są bardzo rzadkie. Odsetek najmłodszych wśród wszystkich zarażonych wynosi 1 procent. Najczęstsze objawy COVID-19 to gorączka (powyżej 38 st. Celsjusza), zmęczenie i suchy kaszel.
Koronawirus a grypa - jakie są różnice i podobieństwa?
Objawy COWID-19 mogą być bardzo zbliżone do tych, jakie daje grypa. Pierwszą i zasadniczą różnicą pomiędzy grypą i koronawirusem jest okres rozwoju choroby. Grypa rozwija się średnio 2-4 dni, a w przypadku koronawirusa od zakażenia do pojawienia się pierwszych objawów może minąć nawet 14 dni (średnio jest to 5 dni). Zakażenie koronawirusem można przechodzić bezobjawowo, co rzadko zdarza się w przypadku grypy.
Po ilu dniach pojawiają się objawy koronawirusa?
Ustalono, że okres wylęgania nowego koronawirusa, czyli czas, jaki upływa między jego wniknięciem do organizmu a pierwszymi objawami wynosi 2–14 dni (przeciętnie: 5 dni). Chory na COVID-19 zaraża najbardziej w okresie, gdy występują u niego objawy, ale nie wiadomo jeszcze, jak długo może zarażać. Udokumentowano jednak przypadki przeniesienia wirusa również poprzez kontakt z osobą zakażoną, u której nie pojawiły się żadne objawy infekcji.
Gdzie wykonać test na koronawirusa?
Zgodnie z zaleceniami służb sanitarnych, osoby podejrzewające u siebie możliwość wystąpienia zakażenia koronawirusem powinny zgłosić się telefonicznie do najbliższej stacji sanitarno-epidemiologicznej, gdzie zostanie udzielona informacja co należy dalej robić. To lekarz decyduje, czy należy wykonać test w kierunku koronawirusa. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) nie rekomenduje wykonywania komercyjnych testów na koronawirusa.
Jak leczyć koronawirusa?
Do tej pory nie stworzono leku przeciwwirusowego, który zapobiegałby infekcji koronawirusem SARS-CoV-2 lub leczył chorobę COVID-19. Osoby zakażone mogą jednak liczyć na pomoc medyczną w zakresie łagodzenia objawów. Ci, u których choroba ma ciężki przebieg, są hospitalizowani. Większość pacjentów wraca do zdrowia. Leki są na razie testowane w ramach prób klinicznych.
Czy antybiotyki zwalczają koronawirusa?
Antybiotyki to substancje, które mają zdolność do hamowania wzrostu i namnażania bakterii lub wręcz ich zabijania. Stosowane są w przypadku infekcji bakteryjnych, natomiast nie pomagają w przypadku infekcji wirusowych. Dlatego też antybiotyki nie zwalczą koronawirusa SARS-CoV-2, który jest wirusem.
Czy alkohol zwalcza koronawirusa?
Picie alkoholu nie zwalcza wirusa ani przed nim nie chroni. Co więcej, spożywanie alkoholu osłabia organizm obniżając naszą odporność. Wysokoprocentowy alkohol może sprawdzić się jednak zewnętrznie jako środek dezynfekujący. By jednak taki środek spełniał swoją rolę, stężenie alkoholu etylowego w produkcie do dezynfekcji powinno być na poziomie 60-80 proc.
Kto jest w największej grupie ryzyka zakażenia koronawirusem?
Ryzyko ciężkiego przebiegu infekcji koronawirusowej, która może skończyć się nawet śmiercią, wzrasta wprost proporcjonalnie do wieku. Średni wiek pacjentów z chorobą COVID-19, u których rozwinął się zespół ostrej niewydolności oddechowej , czyli poważna duszność wymagająca użycia respiratora, oszacowano na 61 lat. Związane jest to z funkcjonowaniem układu odpornościowego, który wraz z postępującymi procesami starzenia ulega osłabieniu. Przyczyniają się do tego m.in. licznie występujące u seniorów choroby przewlekłe, takie jak cukrzyca, nadciśnienie tętnicze, choroby układu sercowo-naczyniowego, zaburzenia neurologiczne czy niewydolność nerek.
Kto umiera na koronawirusa?
Naukowcy ustalili, że najwyższy wskaźnik śmiertelności z powodu koronawirusa COVID-19 występuje w grupie wiekowej powyżej 80. roku życia i wynosi prawie 15 proc. U pacjentów w przedziale wiekowym 70-79 lat śmiertelność jest na poziomie 8 proc., a w grupie wiekowej 60-69 lat już tylko 3,6 proc.
Czy istnieją produkty chroniące przed koronawirusem?
Nie ma wiarygodnych badań naukowych potwierdzających, by stosowanie różnego rodzaju preparatów witaminowych, wyciągów roślinnych czy innych suplementów chroniło nas przed zarażeniem wirusem czy leczyło COVID-19. Stosowanie ich nie ma wpływu na to, jak nasz system odpornościowy będzie reagować w kontakcie z koronawirusem.
Czy gorąca kąpiel zapobiega chorobie wywoływanej przez koronawirusa?
Kąpiel w gorącej wodzie nie uchroni cię przed złapaniem COVID-19. Normalna temperatura ciała człowieka wynosi około 36,5 ° C do 37 ° C, niezależnie od temperatury wody w wannie wanny czy podczas brania prysznica. W rzeczywistości wzięcie gorącej kąpieli z bardzo gorącą wodą może być szkodliwe, ponieważ może cię poparzyć. Jak podaje Światowa Organizacja Zdrowia, najlepszym sposobem ochrony przed COVID-19 jest częste mycie rąk. W ten sposób eliminujesz wirusy, które mogą znajdować się na twoich rękach i unikasz infekcji, które mogą wystąpić, dotykając oczu, ust i nosa.
Czy psy i koty mogą zarazić się koronawirusem SARS-CoV-2?
Obecnie nie ma dowodów na to, że psy lub koty mogą zostać zarażone nowym koronawirusem. Zawsze jednak dobrze jest umyć ręce mydłem i wodą po kontakcie ze zwierzętami.
Podejrzewam u siebie zakażenie koronawirusem, co mam robić?
Jak najszybciej skontaktuj się telefonicznie z najbliższą stacją sanitarno-epidemiologiczną. Do czasu otrzymania pomocy odizoluj się od innych ludzi. Każda stacja ma telefon dyżurny (alarmowy) czynny 24 godziny na dobę. Numer telefonu jest dostępny na stronach powiatowych stacji sanitarno-epidemiologicznych. W niektórych przypadkach może to być numer telefonu dyrektora stacji. Nie zawsze na stronie jest informacja, że jest to numer całodobowy. Objawy, takie jak gorączka powyżej 38 st. C z kaszlem czy duszność, wymagają konsultacji w szpitalu zakaźnym. Przemieszczając się do szpitala, unikaj komunikacji publicznej.
Czy mogę uzyskać zwolnienie na czas kwarantanny?
Decyzję o nałożeniu kwarantanny podejmuje państwowy powiatowy inspektor sanitarny. Ta decyzja jest podstawą wypłacenia zasiłku przez ZUS.